Warszawa Rembertów

Osadnictwo na terenie dzisiejszego Rembertowa zawsze związane było z potrzebami jednostek wojskowych stacjonujących od poł. XIX wieku dużych jednostek wojskowych – najpierw rosyjskich, w latach 1915-1918 niemieckich a po roku 1918 polskich. Otwarcie w 1867r. ważnej magistrali kolejowej Warszawa-Terespol-Moskwa spowodowało napływ ludności – szczególnie robotników i rzemieślników. W 1888 r. tereny w okolicy zostały wykupione i przeznaczone na poligon artyleryjski. Wybudowano koszary i domy mieszkalne dla oficerów garnizonu. W 1915 istniała już osada Rembertów. Po odzyskaniu niepodległości, w pozostawionych przez armię rosyjską koszarach, rozlokowano jednostki Wojska Polskiego. W historii Rembertowa zapisało się kilka wydarzeń związanych z I wojną światową a szczególnie z wojną polsko – bolszewicką w 1920r. W 1931 r. na bazie istniejącego w Rembertowie od 9 lat Doświadczalnego Centrum Wyszkolenia powstało Centrum Wyszkolenia Piechoty. Na terenie Centrum, stare, drewniane, pamiętające jeszcze carskie czasy domki zostały zastąpione nowoczesnymi i funkcjonalnymi budynkami, które częściowo dotrwały do naszych dni. Na przełomie lat 20-tych i 30-tych wybudowano dla kadry oficerskiej wiele willi w charakterystycznym stylu dworkowym. Niektóre z nich można oglądać do dziś przy ul. Admiralskiej, Pontonierów i Czerwonych Beretów. Z tego czasu pochodzą mieszkalne bloki podoficerskie zachowane przy ul. Chruściela i Emilii Gierczak oraz wzniesiony w 1932r. hotel oficerski.Kiedy w sierpniu 1920 r. Armia Czerwona dotarła na przedpola Warszawy, Rembertów, Okuniew i Miłosna pełniły rolę bezpośredniego zaplecza frontu pod  Radzyminem, gdzie rozegrały się główne wydarzenia bitwy warszawskiej, zwanej „Cudem nad Wisłą”. Rejonu Rembertowa broniła 15 dp dowodzona przez gen. Władysława Junga. W latach dwudziestych XX wieku powstała w Rembertowie wytwórnia amunicji numer 2 „Pocisk” oraz Doświadczalne Centrum Wyszkolenia Piechoty. W roku 1924 było tu 1373 mieszkańców. Rembertów uzyskał prawa miejskie 1 kwietnia 1939. Miasto zamieszkiwało wtedy 24 tys. mieszkańców.

Oddziały Wermachtu zajęły miasto 14 września 1939. W czasie okupacji Rembertów należał do III Rejonu Związku Walki Zbrojnej – Armii Krajowej „Dęby”, wchodzącego w skład VII Obwodu „Obroża”. Większe akcje partyzanckie to obrona radiostacji Komendy Głównej AK oraz blokada Warszawskiego Węzła Kolejowego (Wieniec I). Na terenie Rembertowa Niemcy utworzyli siedem obozów (jenieckich i obozów pracy). Niemcy w części Rembertowa ulokowali też Żydów na specjalnym terenie.Getto w Rembertowie istniało od października 1940 do sierpnia 1942, a w formie szczątkowej – od listopada 1942 do czerwca 1943. Ogółem przeszło przez nie od 1400 do 2000 Żydów.Niemal wszystkich mieszkańców getta Niemcy zamordowali w obozie zagłady Treblinka II lub rozstrzelali podczas dwóch akcji likwidacyjnych. Zaledwie kilkudziesięciu rembertowskich Żydów zdołało przeżyć wojnę.Po wojnie wyjechali do USA albo Izraela.W latach 1944-1945 NKWD przystosowało niemiecki obóz pracy na terenie fabryki Pocisk i urządziło w nim obóz koncentracyjny dla żołnierzy AK i NSZ. W Rembertowie w czasach PRL znajdowała się baza Armii Radzieckiej, osłaniająca tranzyt wojskowy do NRD.Wybuch II wojny światowej i okupacja niemiecka przerwały na długie lata rozwój Rembertowa. 

Prawa miejskie uzyskał Rembertów 1 kwietnia 1939. Miasto zamieszkiwało 24 tys. mieszkańców. Do 1951 roku miejscowość była siedzibą wiejskiej gminy Wawer.W 1957 r. Rembertów utracił prawa miejskie i został włączony do miasta Warszawy, stając się jego dzielnicą.W skład Rembertowa wchodzą rejony: Karolówka, Kawęczyn, Magenta, Mokry Ług, Nowy Rembertów, Stary Rembertów i Wygoda.Jest całe osiedle wojskowe Polanka i woskowe osiedle domków jednorodzinnych. Jest wreście teren Akademii Obrony Narodowej, cała kiedyś duża jednostka wojskowa zawiadująca częścią poligonu. Aktualnie wojsko w Rembertowie jest już  prawie wspomnieniem…. Sam wychowałem się na osiedlu Polanka, wojskowym zresztą.

Z Historią Rembertowa nie rozerwalnie łączy się poligon. Nazywany Rembertowskim od swojego położenia. Na nim można jeszcze wiele pamiątek po dawnych czasach odszukać. Wiem to gdyż sam jak byłem jeszcze sprawny to chodziłem i szukałem pamiątek po ostatniej wojnie. Nie tylko zresztą po ostatniej bo można również z czasów wcześniejszych artefaktu odszukać. Poligon jak już pisałem funkcjonuje od końca XIX wieku. Na poligonie mamy bunkry niemieckie z okresu I wojny światowej (Brückenkopf Warschau) jak również jeden nie zachowany z II w.ś. Mamy również cała pozycje wegięrską z ostatniej wojny.Wielu ludzi nie orientuje się że we wrześniu 1944 roku Węgry były sojusznikiem Hitlera i broniły się razem z Niemcami przed nadchodzącą Armią Czerwoną.Na froncie Węgrzy stali międzyinnymi na przedmościu warszawskim pod Rembertowem.

 

Fotografie Analogowe poligonu rembertowskiego