Warszawa – Mirów – Kamienice : Twarda 28, Ciepła 3

Kamienica Lejba Osmosa – to czteropiętrowa i jednopodwórzowa kamienica położona na Woli, przy ul. Twardej 28, narożna z ul. Ciepłą (nr 1). Dziś jest jedyną pozostałością historycznego przebiegu ulicy Twardej w tej okolicy.Kamienica powstała na początku XX wieku, około 1910 roku. Do II wojny światowej większość jej mieszkańców stanowili Żydzi. Jak pisze Jerzy Kasprzycki w III tomie Korzeni Miasta, w 1936 roku kamienica dawała z czynszów dochód ponad 5 tysięcy złotych. Za mieszkanie czteropokojowe z kuchnią i łazienką właściciel pobierał 180 złotych, a za jednoizbowe w suterenie – 19 złotych. Na parterze znajdowały się rozliczne sklepy: wędliniarnia, jatka, sklep nabiałowy, zakład fryzjerski oraz skład wina.

We względnie dobrym stanie przetrwała II wojnę światową, jako jedyna kamienica przy tej ulicy o charakterystycznym przebiegu. Po wojnie nie była remontowana, przeznaczona na mieszkania kwaterunkowe. Kiedy w latach 60. XX wieku przebudowano zbieg ulicy Prostej i ul. Marchlewskiego (dziś al. Jana Pawła II), tworząc rondo ONZ, kamienica znalazła się w nietypowym położeniu względem ulicy, do której przynależy adresowo. Jej numer przypisany jest do ulicy Twardej, która od tamtego momentu faktycznie tamtędy nie przebiega – w wyniku przebudowy ul. Twarda straciła historyczny odcinek między al. Jana Pawła II a ul. Prostą.

W styczniu 2009 roku z parteru kamienicy wyprowadziły się wszystkie punkty usługowe, w tym sklep spożywczy i punkt ksero, wykwaterowani zostali wszyscy mieszkańcy i najemcy. Wejście na posesję zostało ogrodzone, a okna parteru zamurowano. Dzielnica Wola wystawiła ją na sprzedaż, budynkowi grozi wyburzenie.

 

Kamienica Ciepła 3 – Kamienica powstała w 1881 roku i początkowo składała się jedynie z budynku frontowego oraz oficyny północnej, w podwórku znajdowały się ponadto zabudowania gospodarcze i ogród. W tej kamienicy 31 lipca 1893 roku na świat przyszedł Ignacy Skorupka, ksiądz, wsławiony potem podczas bitwy warszawskiej 1920 roku. Kamienica została w 1910  roku rozbudowana o nowe oficyny, które otoczyły całe podwórko. Kamienica nie została zniszczona podczas II wojny światowej, podczas okupacji odsłonięta północna ściana szczytowa była przez pewien czas granicą getta. Po wojnie kamienica została przekształcona w dom komunalny i zaniedbana zaczęła powoli popadać w ruinę. W 2010 roku nad ostatnim zachowanym przy ul. Ciepłej budynkiem stanęło widmo wyburzenia, gdyż dzielnica uznała, że kamienicy grozi zawalenie, i zaczęła wysiedlać jej mieszkańców. Z tą decyzją nie zgodzili się jednak lokatorzy, podkreślając, że kamienica była niedawno remontowana: wymieniono dach i instalacje, doprowadzono centralne ogrzewanie. Z opinią urzędników nie zgodzili się także varsavianiści z ZOK z Januszem Sujeckim na czele, zaczęto podejrzewać, że urząd dzielnicy chce sprzedać kamienicę deweloperom pod budowę wieżowców (nawet 180-metrowego budynku) lub apartamentowców – wskazywać na to ma też fakt, że ludzie wyprowadzają się także z całkiem nowego budynku przy ul. Pereca 1a, który przylega od zachodu do ścian szczytowych kamienicy.

[Warszawikia]