Warszawa – Praga Północ – Kamienica Środkowa 23

Kamienica przy Środkowej 23/ nr hip. 1475. Posesja ta została wydzielona z wraz z sąsiednią parcelą nr 25 z większej działki o pierwotnym numerze hipotecznym 65, należącej w latach 80 – tych XIX wieku do Aleksandra Wasilewskiego. Już po rozparcelowaniu, około roku 1890, posesja nr 23/nr hip. 65a należała do Anny Pobudkowskiej, 25/ nr hip. 65 – Wandy Gizińskiej. 
Na interesującej nas posesji już w drugiej połowie XIX wieku pojawiły się drewniane zabudowania. W roku 1885 zatwierdzono projekt nadbudowy jednego z budynków, sporządzony przez dość znanego architekta Bronisława Muklanowicza. 
Na Planie Lindleya z przełomu stuleci wyrysowano drewniany dom frontowy z centralnie usytuowanym przejazdem bramnym oraz oficyny, również drewniane.
Księgi adresowe z tego okresu wymieniają wśród mieszkańców: ślusarza Juliana Przedpiłskiego, szewców Konstantego Kańczuckiego, Andrzeja Dąbrowskiego czy Władysława Czubaka. Oprócz tych rzemieślników udało się także odnaleźć nazwisko konduktora Drogi Żelaznej Nadwiślańskiej Wojciecha Chrzanowskiego.
Jednym ze znakomitszych mieszkańców drewnianej „kamienicy” był z pewnością felczer Piotr Meklinger, noszący tytuł majstra cechu.
Na miejscu tej zabudowy powstała kamienica Dawida Aleksego, którego inicjały można odnaleźć dziś na ścianie szczytowej kamienicy. 
Dotychczas w literaturze datowano jej budowę na rok 1912, my możemy stwierdzić że Aleksy został właścicielem posesji dopiero w roku 1914, i w latach 1914 – 15 wzniósł interesującą nas kamienicę. 
Jest to wczesnomodernistyczny budynek o niegdyś bardzo ciekawej oprawie architektonicznej, dziś zachowanej jedynie szczątkowo. Pięcioosiową, niesymetryczną fasadę o układzie wertykalnym i stosunkowo skromnym wystroju, ozdobiły flankujące środkową oś dwa pionowe pasy ozdobione licową okładziną, obecnie nie zachowaną.Cały wystrój budynku stanowiły gzymsy rozdzielające ponad kondygnację parteru i czwartego pietra. Ostatnią kondygnację ukryto w mansardowym dachu. Jej środkową oś zaakcentowały niemal pionowe pasy ozdobione dachówką, będące przedłużeniem dekoracji niższych kondygnacji. 
Na pierwszej i piątej osi fasady zaprojektowano balkony, w okresie powojennym po części barbarzyńsko zerwane.
W kondygnacji przyziemia przewidziano trzy lokale handlowe oraz przejazd bramny usytuowany na czwartej osi. 
Klatka schodowa została wyposażona w schody z różowego lastryko oraz podesty dekorowane terakotą z motywem szachownicy. Klatka schodowa oficyny poprzecznej otrzymała również betonowe schody, natomiast oficyna boczna, o zdecydowanie niższym standardzie – drewniane. Na styku obu oficyn umiejscowiono balkony o secesyjnej, florystycznej dekoracji. W kamienicy Dawida Aleksego zamieszkali m. in. Marian, Ryszard i Ludwik Gloehowie. Ludwik był właścicielem zakładu stolarskiego przy Kowieńskiej 5/7/9. Na tej samej posesji Ryszard Gloeh prowadził fabrykę wyrobów szklanych „Świt”. Zresztą rodzina Gloehów jest ściśle związana z Nową Pragą. Ojciec Ludwika, Henryk, przybył w te strony z Henrykowa będącego dziś częścią Białołęki jeszcze w okresie przed przyłączeniem jej do Warszawy. 
W skromniejszych mieszkaniach, w oficynach, zamieszkali na przykład tokarz Bańbura czy akuszerka Władysława Orzechowska. 
W latach 20 – tych w kamienicy działał sklep spożywczy Eleonory Liwskiej, w późniejszym okresie należący do Kazimierza Józefowskiego.
W latach dwudziestych właścicielem kamienicy został Władysław Kucharski, i pozostał nim aż do roku 1939.
Podczas wojny kamienica nie ucierpiała, inwentaryzacja BOS z roku 1945 określiła stan budynku na „bardzo dobry”, co zdarzało się niezwykle rzadko. Później jednak budynek został straszliwie zdewastowany; zniszczono jego wystrój, zerwano balkony. 

[Szymon Patoka/Praskie Zakamarki]