Warszawa – Ochota – Dom studencki

Dom Studencki „Akademik”

Obiekt zabytkowy nr rej. 1535 Warszawa-Ochota (jako część układu urbanistycznego Kolonii Lubeckiego)

Państwo: Polska

Miejscowość: Warszawa

Adres: ul. Akademicka 5

Typ budynku: dom studencki

Styl architektoniczny: zmodernizowany neoklasycyzm

Architekt: Kazimierz Tołłoczko

Inwestor: Fundusz Mieszkaniowy (pracowników i studentów PW)

Ukończenie budowy: 1930

Pierwszy właściciel: Politechnika Warszawska

Dom Studencki Politechniki Warszawskiej „Akademik” – centralny budynek najstarszego kompleksu domów studenckich w Polsce, wzniesionego w latach dwudziestych XX w. Usytuowany w Warszawie, przy ul. Akademickiej 5, na południowej pierzei pl. Narutowicza. Początkowo znany jako Dom Techników im. Gabriela Narutowicza. Napis ten widnieje jeszcze na budynku od strony ul. Mochnackiego. Od jego nazwy powszechnie stosuje się nazwę akademik, określającą miejsce zbiorowego zamieszkania studentów.

Historia

Wybudowany w latach 1922–1930 jako trzeci budynek kompleksu gmachów Centrali Akademickiej Bratniej Pomocy (zwanego wówczas kolonią akademicką lub potocznie Bratniakiem). Wypełnił miejsce pomiędzy dwoma neorenesansowymi budynkami – obecnym DS Bratniak (ul. Grójecka 39) i DS Pineska (ul. Uniwersytecka 5) ukończonymi już w 1925 r. Data otwarcia, uwieczniona na inskrypcji nad drzwiami, to 1929 rok. Kolonia akademicka razem z mieszkalną Kolonią Lubeckiego mieściła się między nowo powstającymi zabudowaniami mieszkalnymi Ochoty a planowanym kompleksem budynków akademickich, rządowych i wojskowych na pograniczu Ochoty, Śródmieścia i Mokotowa z centralną osią w postaci ul. Uniwersyteckiej. Nie wchodzi w skład mieszkaniowej Kolonii Lubeckiego, ale w rejestrze zabytków został włączony w granice jej kompleksu (pod numerem 1535 z 20 grudnia 1993 r. Akademik miał służyć studentom ubogim i wyróżniającym się.

W czasie II wojny światowej stał się siedzibą niemieckiej Policji Porządkowej (konnej Schutzpolitzei i żandarmerii). Budynek stał się miejscem kaźni, a wyższe kondygnacje służyły jako miejsce ostrzału oddziałów powstańczych.

Po wojnie kompleks budynków odbudowano ze zniszczeń. Obecnie oprócz domów studenckich (Akademik, Bratniak-Muszelka, Pineska-Tulipan) znajduje się w nim również przychodnia z niewielkim szpitalem od ul. Mochnackiego. Zamykają one dziedziniec Akademika. Ze względu na obecność więzienia w czasach okupacji, zaczęto używać potocznej nazwy Alcatraz (od amerykańskiego więzienia o tej nazwie). W języku potocznym studentów i mieszkańców Ochoty utrwaliło się to ze względu na monumentalizm budynku – wysokość, surową formę, ciężkie drzwi wejściowe, obecność godła państwowego.

Architektura

Budynek ma 8 pięter, z czego pokoje dla studentów znajdują się na piętrach od II. do VIII. Na I. piętrze znajdują się pomieszczenia administracyjne[potrzebny przypis]. W domu studenckim znajduje się siłownia, basen i sala gimnastyczna na potrzeby studentów Politechniki Warszawskiej. Obecnie pokoje są od 1-osobowych do 4-osobowych, dając łącznie 940 miejsc. Łazienki i kuchnie są wspólne.

Oprócz miejsc mieszkalnych (pokoje 1-osobowe o pow. 9 m², 2-osobowe o pow. 12 m² i wieloosobowe) w kompleksie akademików znalazła się stołówka dla 2500 osób, podziemny basen (z łaźnią i innymi pomieszczeniami pomocniczymi), mechaniczna pralnia, biblioteka, sala gimnastyczna, sala odczytowa. Z klasycyzującą formą budynku korespondowały elementy ozdobne, takie jak kolumnady, stiuki, kasetony.

Ciekawostkę stanowi fakt, że orzeł na godle państwowym umieszczonym na szczycie elewacji pozbawiony jest korony. Płaskorzeźba dodana została po II wojnie światowej. Projektant nie przewidział istnienia jakiejkolwiek płaskorzeźby na fasadzie budynku. Po 1989 r. trwały dyskusje nad dodaniem korony, jednak uzgodniono, że godło w obecnym kształcie posiada już wartość tradycyjną i historyczną.

[Wikipedia]