Warszawa – Praga Północ – Kamienica Ząbkowska 12

Ulica Ząbkowska 12 – kamienica mieszkalna na Starej Pradze w dzielnicy Praga Północ w Warszawie.

Czteropiętrowa kamienica wraz z oficyną została wzniesiona około 1900 roku na posesji należącej do Zysia Jurmana. Posiada kilkadziesiąt lokali mieszkalnych i kilka lokali usługowych zlokalizowanych od strony ulicy Ząbkowskiej.W 1945 roku kamienica przy Ząbkowskiej 12 przeszła na podstawie dekretu Bieruta na własność miasta. W 2001 r. kamienica przeszła kompleksową rewitalizację, połączoną z próbą odtworzenia pierwotnego wyglądu. Ustawiono również ponownie figurkę Matki Bożej w niszy. Kamienica ujęta jest w gminnej ewidencji zabytków.

TJ

Ciekawostki

O żydowskich mieszkańcach kamienicy dziś przypomina niewielki ślad na framudze drzwi w narożniku bocznej i tylnej oficyny. Tutaj niegdyś przybita była mezuza, czyli pojemnik w formie rurki ze zwitkiem pergaminu z fragmentem Księgi Powtórzonego Prawa. Wchodząc do środka, religijni Żydzi dotykali ręką mezuzy, a następnie ust. Wiadomo też, że w 1926 roku pod tym adresem działał dom modlitwy.

Kamienica posiada dwie kapliczki. Mimo, iż kamienica przed wojną miała żydowskich właścicieli, we wnęce od strony ulicy ustawiono figurę Matki Bożej. Drugą kapliczkę wzniesiono na podwórzu w okresie okupacji – kiedy w kamienicy nie było już żydowskich mieszkańców.

 

 

 

Data budowy kamienicy to początek XX wieku. Pełną rewitalizację przeszła w 2001 roku, niestety bez planów czy zdjęć oryginału, więc odtworzono jedynie balkony, zaś do niszy w fasadzie wstawiono zakupioną w sklepie z dewocjonaliami figurę Matki Boskiej. Podobna figura stała tu także wtedy, gdy kamienica należała do żydowskich właścicieli. Nie udało się niestety przewrócić oryginalnego wyglądu sprzed wieku – obecny wygląd jest jedynie interpretacją rekonstruktorów, którzy starali się przywrócić wygląd starej Żydowskiej kamienicy. Poza tym i dzisiaj możemy odnaleźć ślady po żydowskich mieszkańcach. Na framudze drzwi klatki schodowej zlokalizowanej u zbiegu oficyn znajduje się niewielkie, ukośne wyżłobienie. Jest to ślad po tzw. „mezuzie”, czyli niewielkim pudełeczku w kształcie cygara, do którego wkładane były fragmenty papieru z cytatem z biblijnej „Księgi Powtórzonego Prawa” mające stanowić błogosławieństwo domu. Mezuzy umieszcza się na drzwiach wejściowych do mieszkania. W kamienicy na Ząbkowskiej 12 mezuza wisiała na wejściu do budynku, a co za tym idzie „obejmowała” wszystkie lokale – czyli cała kamienica musiała być zamieszkiwana przez Żydów.

[http://www.ulicazabkowska.pl/]